ستایشی لطیف و شاعرانه در وصف زندگی و طبیعت

طعم گیلاس

عباس کیارستمی Abbas Kiarostami

ستایشی لطیف و شاعرانه در وصف زندگی و طبیعت

• منصور واحدی
• تاریخ ارسال: ۸۵/۰۲/۲۵
• کانون تحلیل گران سینما
• منبع: سایت آگاه فیلم

۱) طعم گیلاس فیلمی است چند لایه که می‌توان از آن روایت‌ها و برداشت‌های گوناگونی به‌عمل آورد.

۲) سبک کار کیارستمی غیر قراردادی و الهام گرفته از موج نو فرانسه و نئورئالیسم ایتالیا است.

۳) فیلم، ستایشی لطیف و شاعرانه در وصف زندگی و طبیعت است.

۴) قصه‌ی فیلم با این‌که درباره‌ی مرگ و خودکشی است، اما تفکری مثبت نسبت به زنده‌ماندن و زندگی دارد.

۵) فیلم به شکلی زیبا و در قالب یک شعر تداوم زندگی را نشان می‌دهد و این‌که زندگی بدون آقای بدیعی یا هر کس دیگر ادامه دارد.

۶) کیارستمی در فیلم طعم گیلاس به مسأله‌ی خودکشی از دیدگاه‌های متفاوت می‌پردازد بدون آن‌که از ایده‌ای طرفداری کند.

۷) به‌نظر می‌رسد کیارستمی، خودکشی قهرمان فیلم‌اش را بهانه‌ای قرار داده تا به کشف زندگی و زیبایی‌هایش بپردازد.

۸) آقای بدیعی قهرمان فیلم همان‌قدر که درباره‌ی مرگ خویش می‌اندیشد درباره‌ی جریان دفن پس از مرگ نیز نگرانی دارد.

۹) فیلم‌های کیارستمی مشخصه‌های خاص خود را دارند. جاده‌های مارپیچ، حرکت انسان‌ها و ماشین‌ها در آن، که از خانه دوست کجاست؟ شروع و در زندگی و دیگر هیچ، زیر درختان زیتون، طعم گیلاس و باد ما را خواهد برد ادامه یافت و نمایانگر انسان‌هایی است که یک سفر مکاشفه‌وار را برای یافتن سؤالات خویش شروع می‌کنند.

۱۰) فیلم با قراردادن یأس آقای بدیعی در مقابل شور و حال کارگران و دیگرانی که در طول فیلم قهرمان داستان با آن‌ها برخورد می‌کند جنبه‌های متفاوت تفکرات انسان‌ها را برای زندگی کردن نشان می‌دهد. با این ایده که زندگی زیباست و باید مفهوم حقیقی زندگی را بین انسان‌هایی جست‌وجو کرد که بدون‌ این‌که مأیوس شوند، زندگی می‌کنند.

۱۱) در فیلم مشخص نمی‌شود که آقای بدیعی اصلاً که هست؟ چه‌کاره است و چرا قصد خودکشی دارد ولی به‌نظر می‌رسد که او نماینده‌ی انسان‌های معترض می‌باشد که دچار یأس فلسفی گشته و به پوچی و بیهودگی رسیده‌اند.

۱۲) جاده‌های خاکی و گرد و خاک تأکیدی بر آن است که آقای بدیعی میل دارد به خاک برگردد.

۱۳) گاهی به‌نظر می‌رسد آقای بدیعی اصلاً قصد خودکشی را ندارد و به دنبال افرادی می‌گردد که با او همدلی و همراهی کنند.

۱۴) در قسمت‌های آغازین که صحبت از مرگ و خودکشی است او از جاده‌های سنگلاخ، پر گرد و خاک، برهوتی با طبیعت نازیبا که تنها پرندگانش کلاغ‌ها هستند عبور می‌کند و آن‌گاه که صحبت از طبیعت و زندگی است به‌تدریج جاده‌ها زیبا و سرسبز می‌شوند همراه با آوای پرندگان. و کارگردان به زیبایی ارتباط بین زندگی و طبیعت را به‌صورت نمادین نشان می‌دهد.

۱۵) قسمت پایانی فیلم، غیرمنتظره است که یک لحظه تماشاگر را دچار حیرت می‌کند، کارگردان قضاوت نهایی را به‌عهده‌ی تماشاگران می‌گذارد.