• مهدی آب بر:

مستندساز، سند هویت ملی هر کشوری است

• تاریخچه‌ی کوتاهی از فعالیت‌های سینمایی و هنری خود بگویید.

۳۶ سال است که دنیای پیرامون خود را به تصویر می‌کشم ضمن این‌که به‌طور غیرحرفه‌ای به روزنامه‌نگاری مشغولم. شش سال مربی فیلم‌سازی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان. شش سال عکاس بنیاد پژوهش‌های اسلامی. یک سال مدیر تولید تلویزیون زاهدان، به‌علاوه ساخت چندین مجموعه‌ی تلویزیونی و مستند را در کارنامه‌ی کاری‌ام دارم.

• در حال حاضر مشغول به چه کاری هستید؟

مشغول تولید مستند ویژه‌ای درباره‌ی بخش طرقبه هستم، با تمام جزئیات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، منابع طبیعی، جاده، دامداری، کشاورزی و به‌طور کلی هر چیزی که شاکله یک روستا است. این پروژه را در ۴۰ روستای طرقبه پیاده کرده‌ام.

• اولین گام را به دنیای تصویر چه زمانی برداشتید؟

از ۷ سالگی برای مجله‌ی دختران و پسران و کیهان بچه‌ها مطلب می‌فرستادم. اما در کلاس سوم ابتدایی که قرار شد در انشایی محیط زندگی خود را توصیف کنم با یک ابتکار به‌وسیله‌ی ۱۶ قطعه عکس، یک فتورمان ساختم و این اولین گامم شد.

• فیلم مستند چه جایگاهی در دنیای امروز دارد؟

در واقع فیلم مستند، سند هویت ملی هر کشوری است. خوب یا بد بودن آن مهم نیست، بلکه تصویری که ثبت می‌شود سند ملی است و مانند سنگ‌نوشته‌ها در آینده نشان‌دهنده‌ی آداب و رسوم و فرهنگ اقوام گذشته است.

• به‌نظر شما فیلم‌های داستانی و به‌ویژه سریال‌های تلویزیونی، چه تأثیری بر فرهنگ عامه می‌تواند داشته باشد؟

فیلم‌های داستانی و به‌ویژه سریال‌های تلویزیونی، تأثیر عمیقی در تغییر یک فرهنگ دارند. آن‌هم در این جهت که فرهنگ مردم را یک‌دست و شعاری می‌کنند و گاهی تأثیراتی سطحی و غلط می‌گذارند و البته علت آن نیز این است که خود تولیدکنندگان این فیلم‌ها با اعتقاد کامل آن‌ها را نمی‌سازند. چون زمانی‌که خود فرد چیزی را باور داشته باشد مخاطب او نیز آن‌را قبول می‌کند در غیر این‌صورت نه. متأسفانه امروزه فیلم‌های داستانی به‌شکل فله‌ای ساخته می‌شود و به‌جای کمک به فرهنگ و فرهنگ‌سازی درست، به آن لطمه می‌زند. در صورتی که فیلم مستند هیچ‌گاه چنین عمل نمی‌کند بلکه سعی دارد حقایق زندگی را به شکلی هنرمندانه به نمایش بگذارد.

• آیا فیلم‌های داستانی می‌تواند آفتی برای سینمای مستند باشد؟

خیر. ولی می‌تواند آفتی برای فرهنگ مردمی باشد. ازطرفی مردم علاقه‌ی بیشتری به فیلم‌های مستند از ناشناخته ها دارند چون حقایق را بر داستان‌های ساختگی ترجیح می‌دهند.

• عکاسی چه نقشی در سینما و به‌ویژه فیلم مستند دارد؟

درون‌مایه‌ی اصلی سینمای مستند عکاسی است و یک مستندساز، شخصاً باید عکاس باشد. یک فیلم‌ساز زمانی‌که عکاسی را می‌شناسد می‌تواند از منظرهای متفاوت به موضوع بنگرد. و دیگر این‌که عکاسی مستند هم نقش مهمی در میان سایر هنرها دارد چون موضوع را آن‌گونه که هست بدون ایجاد هیچ تغییری ثبت می‌کند.

• مستندسازی در خراسان چه جایگاهی دارد؟

خوشبختانه در سال‌های اخیر در جشنواره‌هایی که در خراسان و ایران برگزار شده، فیلم مستند، سهم خوبی را داشته است اما مشکل اصلی، سازمان‌های متولی فرهنگ در خراسان و ایران هستند. چون هنوز متوجه نقش مستند نشده‌اند و عده‌ای هم تصور می‌کنند که مستند به کار آن‌ها لطمه می‌زند و مانع رشد آن می‌شوند. ولی درهرحال خراسان با آن‌همه وسعت، قدمت و غنایی که دارد اگر هزار مستندساز در این استان مشغول ساختن فیلم‌های مستند شوند ظرف ده سال هم نمی‌توانند این غنا را به تصویر بکشند. به‌عنوان مثال تاکنون چند فیلم در مورد حرم امام رضا (ع) این سرمایه‌ی ارزشمند دینی ایران ساخته شده است و در اختیار مردم قرار گرفته است اما هنوز ابعاد وسیع و عمیق معماری، کاشی کاری و رفتارهای احساسی مردم در این بارگاه به طور کامل به تصویر در نیامده است،آخرین کلام این که تا توجه واقعی به مستندسازی در خراسان توسط مسئولین اتفاق بیافتد ۱۵ سال طول می‌کشد وبا این سرعتی که میراث فرهنگی ما تخریب می شود و فرهنگها به نحوی باور نکردنی در رفتار و عقاید مردم تغییر می کند، خیلی چیزها از دست ­می رود که جبران ناپذیر خواهد بود.

• تاریخ ارسال: ۸۵/۰۵/۰۴
• منبع: سایت آگاه فیلم