داوود کیانیان، آقا معلم تئاتر مشهد
انتشار 17 خرداد 1404
بروزرسانی 11 تیر 1404
تئاتر آموختنی است.
داوود کیانیان، آقا معلم تئاتر مشهد
این برنامه برای افراد مصمم و با اراده طراحی شده است!
زندگی‌نامه و فعالیت‌های هنری داوود کیانیان
نگرش در حکم همه‌چیز است!
تولد و کودکی
– زادگاه و خانواده: داوود کیانیان در ۳۰ دی‌ماه ۱۳۲۱ (۱۹۴۲ میلادی) در تهران، محله خیابان خراسان، در خانواده‌ای کارگری با گرایش‌های مذهبی و نمایش‌های سنتی متولد شد. مهاجرت‌های پی در پی خانواده بین تهران، کربلا و مشهد، تجربیات متنوعی از فرهنگ‌های محلی را برای او به ارمغان آورد. نخستین تجربه بازیگری او در کلاس اول دبستانی در چهارراه مختاری شاپور تهران (۱۳۲۸) شکل گرفت و تشویق معلمان پس از اجرای نمایش، علاقه او به تئاتر را شعله‌ور کرد.
تحصیلات و مدارک
– مدارک هنری:
– کاردانی تئاتر از “انستیتو مربیان امور هنری” (۱۳۵۰).
– مدرک معادل کارشناسی ارشد از وزارت فرهنگ و آموزش عالی (۱۳۷۶).
– نشان درجه‌یک هنری (معادل دکتری) از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (۱۳۸۷).
– دوره تخصصی: آموزش نمایش عروسکی در فرانسه (۱۳۷۴).
فعالیت‌های کلیدی و دستاوردها
تأسیس گروه‌های تئاتری
– گروه تئاتر پارت: در سال ۱۳۴۴ این گروه را پایه‌گذاری کرد و تا ۱۳۶۰ بیش از ۴۰ نمایش حرفه‌ای همچون “پهلوان اکبر می‌میرد” را اجرا نمود.
– گروه تئاتر کودک و نوجوان: در سال ۱۳۵۰ زیرمجموعه‌ای در “گروه پارت” ایجاد کرد که متمرکز بر اجرای نمایش‌هایی مانند “بچه‌ها و سگ‌ها” برای مخاطبان جوان بود.
بنیان‌گذاری نهادهای فرهنگی
– جشنواره‌ها: راه‌اندازی “جشنواره تئاتر نوجوانان مشهد” و “جشنواره تئاتر زندان‌های کشور”.
– مراکز تخصصی: مدیریت “مرکز تولید تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان” (۱۳۷۰–۱۳۸۰) و مسئولیت “بنیاد نمایش کودک”.
تئوری‌پردازی در تئاتر کودک
– شیوه نوین اجرا: نظریه‌ای مبتنی بر تحلیل بازی‌های نمایشی کودکان که به‌عنوان “شیوه فطری/غریزی اجرا” شناخته می‌شود. این روش در نگارش متن و کارگردانی تئاتر کودک تأثیر گسترده‌ای گذاشت.
فعالیت‌های آموزشی
– تدریس تئاتر در دبیرستان‌های مشهد و طراحی برنامه‌های درسی نمایش برای مقطع ابتدایی.
– عضویت در “شورای تئاتر مرکز تولید کانون پرورش فکری” و “دفتر تألیف کتب درسی”.
آثار مکتوب و نمایشی
نمایش‌نامه‌ها (بیش از ۷۰ اثر)
– شاخص‌ترین آثار:
– پرنده و فیل: برگرفته از “جوامع‌الحکایات“، برنده دیپلم افتخار جشنواره تئاتر فجر (۱۳۶۷).
– خروسک پریشان، کشتی حیوانات، راز درخت مقدس (نخستین حضور در جشنواره تئاتر فجر، ۱۳۶۶).
– این عروسک مال کیه؟: داستان سه شخصیت در جست‌وجوی گنج که با همکاری یک عروسک زنده می‌سازند.
کتاب‌های پژوهشی (۱۶ جلد)
– تئاتر کودکان و نوجوانان (چاپ سوم ۱۳۸۵): مرجع آموزشی مربیان تئاتر.
– دریچه‌ای به تئاتر کودک در ایران (۱۳۸۷): مجموعه ۳۱ مقاله، **برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی**.
– حج؛ بزرگترین نمایش جهان (۱۳۹۹): تلفیق پژوهش و نمایش‌نامه‌های آیینی.
– جبار باغچه‌بان؛ بنیان‌گذار تئاتر کودک (۱۴۰۲): تحلیل نقش پیشگام باغچه‌بان.
آثار آماده انتشار (۶ کتاب)
۱. دانش تئاتر دانش‌آموزی: تاریخچه صدساله تئاتر مدارس ایران.
۲. راهنمای نقالی دانش‌آموزی: تکنیک‌های اجرا برای نوجوانان.
۳. نظریه شیوه نوین اجرا: توسعه تئوری شخصی‌اش در نمایش خلاق.
۴. بیژن مفید؛ بنیان‌گذار تئاتر نوین کودک: تحلیل تأثیرات مفید.
میراث و تجلیل‌ها
– مرکز تخصصی تئاتر کودک مشهد به نام او نام‌گذاری شده است.
– دریافت عنوان “آقا معلم تئاتر مشهد” به‌پاس نقش آموزشی و اخلاق‌محورش.
– همایش‌های بزرگداشت: همچون “عصر داوود کیانیان” (۱۴۰۴) با تأکید بر تأثیرش در تئاتر خراسان.
جدول خلاصه فعالیت‌های کلیدی
| حوزه فعالیت | نمونه‌های شاخص |
|————|—————-|
| گروه‌های تئاتری | تأسیس گروه پارت (۱۳۴۴)، گروه تئاتر کودک (۱۳۵۰) |
| جشنواره‌ها | جشنواره تئاتر نوجوانان مشهد، جشنواره تئاتر زندان‌ها |
| تئوری‌پردازی | ابداع “شیوه نوین اجرا” مبتنی بر بازی کودکان |
| آثار مکتوب | ۷۰ نمایشنامه، ۱۶ کتاب پژوهشی، ۶ کتاب آماده انتشار |
جدول گزیده آثار پژوهشی
| عنوان کتاب | سال انتشار | ویژگی‌های کلیدی |
|————|————|——————|
| تئاتر کودکان و نوجوانان | ۱۳۷۰ | مرجع آموزشی در سه نوبت چاپ |
| دریچه‌ای به تئاتر کودک در ایران | ۱۳۸۷ | برگزیده کتاب سال ایران |
| مبانی نمایش خلاق | ۱۴۰۰ | راهنمای مربیان مراکز آموزشی |
| جبار باغچه‌بان؛ بنیان‌گذار تئاتر کودک | ۱۴۰۲ | تحلیل نقش پیشگامان تئاتر کودک |
شخصیت و تأثیرات
– خانواده: برادر کوچکترش، «رضا کیانیان» (بازیگر سرشناس)، اولین شاگرد او در نمایش‌های خانگی بود. نذر پدر برای تولد رضا و مهاجرت به مشهد، زندگی داوود را با امام رضا (ع) پیوند داد.
– رویکرد آموزشی: همکارانش او را “معلمی برجسته و بااخلاق” می‌دانند که ترکیب مهارت‌های عملی و نظری را در تدریس به‌کار می‌برد.
– فعالیت‌های جاری: مدیریت کانال تلگرامی “تئاتر کودکان و نوجوانان” برای معرفی آثار و آموزش مجازی (۱۳۹۹–اکنون).
داوود کیانیان با ترکیب «پژوهش آکادمیک»، «خلاقیت نمایشی» و «تعهد آموزشی»، زیرساخت‌های تئاتر کودک ایران را متحول کرده است. تلاش‌های او برای نهادینه‌کردن نمایش به‌عنوان ابزاری تربیتی، میراثی ماندگار برای نسل‌های آینده است.
خرداد ۱۴۰۴ گلستان
هنر اگر چه نان نمی‌شود، اما شراب زندگی است.
پست‌های مرتبط
19 مهر 1404
18 مهر 1404
17 مهر 1404
16 مهر 1404
15 مهر 1404
14 مهر 1404
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.