دکتر رضا زمردیان

معرفی:

دکتر زمردیان دانشمند نام آور و استاد باز نشسته دانشگاه فردوسی مشهد و بنیانگذار گویش شناسی علمی در ایران از معروفترین زبانشناسان جهان اسلام است که با تحقیقات عمیق وگسترده درعلم نوین زبان شناسی و به ویژه در زمینه های واژه های دخیل اروپایی در زبان فارسی معرفی مطالعات زبانشناسانه دانشمندان مسلمان هم چون: شمس قیس رازی وسیبویه وگویش شناسی خدمت درخور وشایسته به فرهنگ ایرانی – اسلامی نموده اند. و از این میان مطالعات و پژوهشهای ایشان در فرهنگ و گویش قاینات و انتشار دوکتاب که یکی از انها بررسی گویش قاینات جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸را دریافت نموده است و شش مقاله علمی و پژوهشی به زبانهای فارسی و فرانسه در مجلات معتبر علمی گویش و فرهنگ اصیل قاینی را هم چون زعفرانش زبانزد محافل علمی کرده است.

وی در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی در قاین از توابع استان خراسان جنوبی متولد شد. تحصیلات مقدمانی را در زادگاهش گذراند و در سال ۱۳۳۹ با احراز رتبه اولی در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد فارغ ‌التحصیل شد. در فروردین ۱۳۴۰ با استفاده از بورس تحصیلی به فرانسه اعزام شد. وی در ژوئن ۱۹۶۵ در رشته زبان شناسی همگانی از دانشگاه سوربن دکترا گرفت. زمردیان در سال ۱۳۴۴ به مشهد آمد و کارش را در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد آغاز کرد. این زبان‌شناس خراسانی در سال ۱۳۸۳ از سوی دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان ده زبان‌شناس نام‌آور ایران انتخاب شد. غلامحسین یوسفی، آندره مارتینه و ژیلبر لازار از اساتید او در دوران تحصیل بوده‌اند. او دارای بیش از بیست مقاله در مجله دانشکده ادبیات دانشگاه مشهد و استودیا ایرانیکای پاریس است. او همچنین عضو هیئت تحریریه مجله زبان‌شناسی است. کتاب او با عنوان «زبانشناسی عملی: بررسی گویش قاین» به عنوان کتاب سال برگزیده شده‌ است. زمردیان درباره زمان تاسیس گروه در مشهد می گوید: « گروه زبان شناسی در آن زمان که من در ایران نبودم، یعنی در سال ۴۲ به عنوان یک گروه فرعی تاسیس شد و دکتر عفیفی مدیر آن بود. من در سال ۴۶ به عنوان استادیار عضو گروه شدم. آن زمان گروه زبان شناسی به دیگر گروه‌ها سرویس می داد تا این که در سال ۱۳۶۴ کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی در گروه تاسیس شد و در ۱۳۶۷ هم گرایش آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان به آن افزوده شد.»

آثار:

1. معناشناسی، احمد مختارعمر، حسین سیدی (مترجم)، رضا زمردیان (ویراستار)، علی منتظمی (ویراستار)، مشهد: دانشگاه فردوسی
2. زبان شناسی توحیدی: نظریه و تطبیق، محمدعلی حسینی، حسین سیدی (مترجم)، رضا زمردیان (ویراستار)، حسین عبداللهی (ویراستار)، مشهد: دانشگاه فردوسی
3. فرهنگ ریشه‌شناختی واژه‌ها و کوتاه‌نوشته‌های دخیل اروپایی و آمریکایی در فارسی، رضا زمردیان، مشهد: دانشگاه فردوسی
4. «زبان شناسی چیست؟ سی و سه مقاله در زبان شناسی»، رضا زمردیان، تهران: ری را
5. واژه‌نامه گویش قاین، رضا زمردیان، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی
6. راهنمای گردآوری و توصیف گویشها، رضا زمردیان، مشهد: دانشگاه فردوسی
7. اصول فونولوژی
8. زبانشناسی عملی: بررسی گویش قاین
9. واژگان دخیل اروپایی در فارسی