بازشناخت یک بازیگر: “سوسن تسلیمی”
سوسن تسلیمی
سوسن تسلیمی” بازیگر تئاتر و سینما، در سال ۱۳۲۸ در تهران متولد شد و در خانوادهای هنری پرورش یافت. مادرش “منیر آخوندنیا”، بازیگر دههی ۱۳۳۰ و پدرش “خسرو تسلیمی” از تهیهکنندگان دههی ۱۳۴۰ بود. وی در سال ۱۳۵۰ در رشتهی تئاتر از دانشکدهی هنرهای زیبا فارغالتحصیل شد. در سنین جوانی در حوزهی تئاتر فعالیت خویش را آغاز نمود و بهعنوان بازیگر با گروههای “بازیگران شهر”، “تئاتر پیاده”، “چهارسو” همکاری کرد. از او نمایشنامههای بسیاری چون “وای بر مغلوب”، “زیرزمین”، “روسپی بزرگوار”، “عروسی خون”، “دایرهی گچی”، “قفقازی” و “مرگ یزدگرد”، به روی صحنه رفته است.
“تسلیمی” با تسلطی خیرهکننده در نمایشهای “عروسی خون”، “دایرهی گچی”، “قفقازی” و “مرگ یزدگرد”، هنر خود را در امر بازیگری به اثبات رساند و تکنیک منحصر به فرد خود را در ایفای کاراکترهای متفاوت به نمایش عموم گذاشت.
سوسن تسلیمیدر کارنامهی سینمایی “تسلیمی” تنها شش فیلم به چشم میخورد. چهار فیلم چریکهی تارا (۱۳۵۷)، مرگ یزدگرد (۱۳۶۰)، باشو غریبهی کوچک (۱۳۶۵) و شاید وقتی دیگر (۱۳۶۶)، به کارگردانی “بیضایی” و طلسم (۱۳۶۵)، به کارگردانی “داریوش فرهنگ” (همسر سابق سوسن تسلیمی) و مادیان (۱۳۶۴) ساختهی “علی ژکان”، از “تسلیمی” در سینمای ایران به یادگار مانده است.
علاوه بر شش اثر سینمایی، دو مجموعه تلویزیونی به نامهای حلقهی جادو (۱۳۵۲) و سربداران (۱۳۶۲) کارنامهی هنری تسلیمی را کامل میکند.
سوسن تسلیمیبازی در دو فیلم توامان به کارگردانی “بهرام بیضایی” (چریکهی تارا و مرگ یزدگرد) که هیچکدام به نمایش عمومی در نیامد، او را بازیگری معرفی کرد که همچون بازیگران نمایشهای آئینی، بیشتر مختصات یک تیپ و شخصیتهای تیپیکال را دارند و کمتر فردیت خود را بروز میدهند. در باشو غریبهی کوچک، از یک سو به ایفای نقش یک زن روستایی و از سویی دیگر بنا به وجه نمادین فیلم، به ایفای نقشی فراواقعی میپردازد. “تسلیمی” در آخرین کارش با “بیضایی” در سه نقش کاملا متفاوت “کیان” (زنی روانپریش)، “ویدا” (خوهر دو قلویش و زنی برونگرا) و مادرشان (که حضوری بیشتر متعلق به تاریخ دارد) ظاهر میشود. تفکیک این سه نقش به “تسلیمی” فرصت داد تا تواناییهای خود را در ایفای نقشهای انسان کلی، اسطورهای و تاریخی به اثبات برساند. در طلسم بازی خود را به شیوهی فیلمهای “بیضایی” ارائه داد و در مادیان شخصیتی متناسب با حس و حال زنی روستایی، که در پهنهی مناسبات خردکنندهی اجتماعی گرفتار است، خلق کرد.
سوسن تسلیمی به هر شکل “سوسن تسلیمی”، علیرغم آنکه از حضورش در سینمای ایران بیش از ۱۵ سال میگذرد و همواره در طی این مدت از سوی اکثر اهالی فن و منتقدین، عنوان بهترین بازیگر زن ایران را به خود اختصاص داده، هیچگاه مورد تشویق و تایید سیاستگذاران امور سینمایی قرار نگرفته است. ولی با این حال در جشنوارهی “سن سباستین” از بازی او در فیلم چریکهی تارا تقدیر شد. “تسلیمی” پس از آخرین فیلماش و در سال ۱۳۶۷ به سوئد مهاجرت کرد و با کارگردانی و بازی تک نفره در نمایش مده آ مورد استقبال قرار گرفت. “تسلیمی” پس از آن، تمام توان هنری خود را در تئاتر متمرکز نمود و نمایشهای زیادی را در سوئد به روی صحنه برد که از میان آنها برای بازی در نمایش قربانی، سلستینا (ریکس تیاترین ۱۹۹۵) جوایزی را از آن خود کرد و سپس در سال ۱۹۹۹ برای بازی نمایش مده آ جایزهی بهترین بازیگر سال را از جانب آکادمی سوئد به خود اختصاص داد. او همچنین فیلم Hus I Helvete را در سال ۲۰۰۱ کارگردانی کرده است.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.