کمال الدین غراب

نویسنده، محقق، بازیگر و کارگردان تئاتر

معرفی:

به نام خدا

کمال الدین غراب در سال ۱۳۳۵ در شهر مشهد متولد شد. او در حوزه‌های علوم اجتماعی ، تاریخی، قرآن پژوهی و نمایشنامه نویسی آثاری منتشر نموده است. در حوزه تحقیقات اجتماعی به کتاب بلوچستان یادگار مطرود قرون (انتشارات کیهان،۱۳۶۴) و از ساریگا تا سرخس و نهبندان نگین کویر (چاپ نشده)، و نگاهی به اوضاع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی کهکیلویه (روزنامه کیهان، به صورت پاورقی،۱۳۶۴) می توان اشاره کرد.

از تحقیقات تاریخی او کتاب آموزه های فردی و اجتماعی از دوران نوجوانی و جوانی پیشوایان دین (مشهد، نشر صالح ۱۳۷۷) است.

هم چنین او کتاب مباهله پیامبر با مسیحیان نجران- اثر لویی ماسینیون – را از عربی به فارسی برگردانده و شرحی بر مشکلات آن افزوده است.

وی تحقیقاتی پر دامنه را در زمینه تاریخ اسلام و تمدن اسلامی دارد، مانند بررسی گرایشهای علمی در ایران از قرن اول تا هفتم هجری، فرهنگ دانشمندان ایران زمین از قرن اول تا هفتم هجری قمری، از آغاز تا هجرت(تحلیلی تاریخی از شرایط ظهور اسلام)، و یاران جوان پیامبر، به انجام رسانده است.

در حوزه قرآن پژوهی چندین مقاله در فصل‍نامه پژوهشهای قرآنی (دفتر تبلیغات اسلامی سالهای ۷۷-۷۸) منتشر کرده است.

هم چنین ترجمه ویژه‌ای از قرآن کریم را به انجام رسانده که هدف آن علاوه بر اظهار پیوستگی معنایی و مفهومی میان آیات و عبارات قرآنی، آشکار کردن جنبه ادبی و زیباشناسانه قرآن است و قرار است توسط انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد به چاپ برسد.

آخرین کتاب او ترجمه نیایش‌های پیامبر (ص) با گزینش و ویرایش دکتر محمود مهدوی دامغانی است (انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد ۱۳۸۶).

وی کار تئاتر را از نوجوانی و با بازیگری آغاز کرد. نخستین نمایشنامه‌ای که بازی کرد، مستاجر، اثر پرویز صیاد، به کارگردانی مرحوم منصور همایونی و بازیگری داریوش ارجمند بود. سپس در نمایشنامه سایه های بلند، نوشته رضا صابری، به کارگردانی داریوش ارجمند بازی کرد. او به تدریج با علاقه فراوانی که به مطالعه، به ویژه در حوزه ادبیات و اسلام شناسی داشت، و در آن ایام، سخت تحت تاثیر نوشته‌ها و آثار دکتر علی شریعتی قرار گرفته بود، به تجربه در حوزه نمایشنامه‌نویسی پرداخت.

پیش از انقلاب برای ادامه تحصیل در رشته فلسفه به آلمان رفت؛ لیکن پس از یکسال، با وجود پذیرش در دانشگاه هایدلبرگ، با شروع انقلاب به ایران بازگشت و چند نمایشنامه را در تهران و مشهد بر روی صحنه برد. در سال ۵۷ به عنوان دانشجوی رشته کارگردانی در دانشکده هنرهای زیبا پذیرفته شد که با تعطیلی دانشگاه‌ها و انقلاب فرهنگی مواجه گردید.

نخستین نمایشنامه او در سال ۱۳۵۸ با عنوان بربلند ایمان ، سلمان ، در مشهد به چاپ رسید(انتشارات امام). همان سال نمایشنامه‌ای دیگر را تحت عنوان حج ابراهیم، در تهران و مشهد بر روی صحنه برد . در سال ۱۳۶۰ نمایشنامه خلقت یک تراتژدی را چاپ کرد( تهران،انتشارات مولی) و نمایشنامه دشت خون را نوشت که در تالار وحدت( تالار رودکی) اجرا شد. از آن پس چیزی نزدیک به بیست سال کار تئاتر را کنار گذاشت و به تحقیق و پژوهش در حوزه‌های نامبرده پرداخت؛ تا بار دیگر دست تقدیر با برگزاری همایش سراسری بررسی آثار مرحوم دکتر علی شریعتی در دانشگاه فردوسی مشهد، وی را که عضو کمیته برنامه‌های جنبی این همایش بود، به تشویق داود کیانیان، به صحنه تئاتر بازگرداند.

نمایشنامه‌های، درد بودن و سرود سرنوشت از وی به ترتیب در پاییز ۱۳۸۲ و سپس در سال‌های ۸۴ و ۸۵ در تالار فردوسی مجتمع شریعتی جهاد دانشگاهی مشهد بر روی صحنه رفت و با استقبال کم‌نظیری مواجه شد. این نمایشنامه‌ها توسط انتشارات جهاددانشگاهی مشهد منتشر شده است (۱۳۷۹ و ۱۳۸۳). آخرین نمایشنامه او “سرزمین سفلی” نام دارد که در مهر ماه ۱۳۸۷ در تالار فردوسی فرهنگسرای جهاد دانشگاهی مشهد بر روی صحنه رفته است.

نمایش:

• جشن خون
• حج ابراهیم حج عاشورا
• …

آثار منتشره:

در حوزه تحقیقات اسلامی، تاریخی و اجتماعی:

1. کتاب نیایش‌های پیامبر (ص)، انتشارات جهاد دانشگاهی، مشهد، چاپ پنجم، ۱۳۸۹
2. کتاب مباهله پیامبر (ص) با مسیحیان نجران، انتشارات حکمت، تهران، ۱۳۹۰
3. کتاب یاران جوان پیامبر (ص)، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۳۹۰
4. کتاب آموزه های فردی و اجتماعی از دوران نوجوانی و جوانی پیشوایان دین، مشهد، نشر صالح، ۱۳۷۷٫
5. کتاب بلوچستان یادگار مطرود قرون، انتشارات کیهان، تهران،۱۳۶۴٫
6. نگاهی به اوضاع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی کهکیلویه و بویر احمد، روزنامه کیهان، به صورت پاورقی، تهران، ۱۳۶۴٫

نمایشنامه‌های منتشر شده:

1. نمایشنامه بربلند ایمان، سلمان، مشهد، انتشارات امام ۱۳۵۸٫
2. نمایشنامه خلقت (تراژدی)، تهران،انتشارات مولی، ۱۳۶۰٫
3. نمایشنامه درد بودن، مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۳۷۹
4. نمایشنامه سرود سرنوشت، مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۳۸۳

پروژه‌های تحقیقاتی:

1. پژوهش از ساریگا تا سرخس (تحقیقی در اوضاع اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی سرخس).
2. نهبندان نگین کویر (تحقیقی در اوضاع اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی نهبندان).
3. ترجمه و شرح کتاب مباهله، اثر لویی ماسینیون، (از عربی به فارسی)
4. بررسی گرایشهای علمی در ایران از قرن اول تا هفتم هجری قمری
5. فرهنگ دانشمندان ایران زمین از قرن اول تا هفتم هجری قمری.
6. سفرنامه حج: بر بام ملکوت، ۱۳۷۸
7. از آغاز تا هجرت (تاریخ اسلام)، ۱۳۷۰

مقالات منتشره:

1. راهی میان ترجمه و تفسیر، فصل‌نامه پژوهش‌های قرآنی(دفتر تبلیغات اسلامی)، شماره پیاپی ۱۳-۱۴، بهار و تابستان ۱۳۷۷
2. نقدی بر ترجمه و تفسیر سوره ایلاف. فصل‌نامه پژوهش‌های قرآنی(دفتر تبلیغات اسلامی)، شماره پیاپی ۱۵ و ۱۶، پاییز و زمستان ۱۳۷۷
3. خلقت بشر در پرتو قرآن، فصل‌نامه پژوهش‌های قرآنی(دفتر تبلیغات اسلامی)، شماره پیاپی ۱۷ و ۱۸٫ بهار و تابستان ۱۳۷۸
4. سید جمال الدین اسدآبادی
5. نامه ای به استاد در باب خلقت آدم، عصیان شیطان و اختیار فرشتگان
6. ترجمه جدیدی از دعای سحر(نیایش شبگیران)

سایر:

1. گفت و گو : کمال الدین غراب : راه های بیان هنر متفاوت اند
2. تحلیل فیلم مصائب مسیح سیمای پیامبران در سینما
3. کمال الدین غراب : آیا رمز داوینچی اساسا قابلیت رمزگونگی دارد یا نه؟
4. کمال الدین غراب : زندگی انسان از دیدگاه “شکسپیر” یک تراژدی است. هملت

پیوندها:

• ترجمه جدیدی از دعای سحر (نیایش شبگیران)