بررسی فیلم آژانس شیشه ای حاتمی کیا
مجید سیف العلمایی
بررسی فیلم “آژانس شیشه ای” ساخته “ابراهیم حاتمی کیا“
آژانس شیشه ای
خدایا : مرا به ابتذال آرامش و خوشبختی مکشان. اضطراب های بزرگ، غم های ارجمند و حیرت های عظیم را به روحم عطا کن. لذت ها را به بندگان حقیرت بخش و دردهای عزیز بر جانم ریز٫ [۱]
سخت تر از فکر کردن، عمل کردن است. و سختتر از عمل کردن، قضاوت کردن است. ما نه به عنوانِ یک مخاطب معمولی بلکه میخواهیم به عنوانِ مخاطبی نسبتاً آگاه به فیلم «آژانس شیشه ای» نگاه کنیم. و در واقع منتقدانه به «داوری» و قضاوت بنشینیم. و چه سخت است. قصد داریم تحلیل کنیم. نه تجلیل و نه تخریب. ضرورت نقادی تحقیق است و لازمه ى محقق بودن هم بیطرفی.
اثرِ هنری حیاتی مستقل دارد منهای هنرمند.
یعنی هر اثرِ هنری + مخاطب = یک اثر منحصر به فرد.
من عاشق این گونه سینما هستم.
برای به کار انداختن اندیشه، احساس را غلغلک می کند.
سینمایی که از قوه ى عاطفه استفاده میکند تا قوه ى فاهمه به کار افتد.
زبانِ سینما:
صحنه (نور، رنگ، حجم، لوازم صحنه):
۱٫ مرکزِ صحنه. ۲٫ پسزمینه. ۳٫ پیشزمینه.
زمان:
صدا:
راوی:
مبانی فیلم نامه:
نام: چرا «آژانس شیشه ای»؟
مضمون: «چرا ما اینقدر از هم دوریم.»، یا «هر کس فکر میکند بهترین است.»
موضوع : حاج کاظم جهت درمان دوستش (عباس حیدری) و بردن او به لندن کوششها میکند. ولی به هنگام تهیهى بلیط هواپیما قضیه گره میخورد.
مبانی داستان:
قابل فهم بودن :
محتمل بودن :
باورپذیربودن :
ایجاد همذاتْ پنداری[۲]:
دارای سطح ( ظاهر ) و عمق ( باطن ) داشتن :
مبانی شخصیت:
در بحران شخصیت ها خودِ واقعی خویش را بهتر نشان می دهند.
شخصیت اصلی : حاج کاظم . قهرمان نیست . مطلق نیست . اشتباه هم می کند. مثلاً دو مرتبه به سبب توقف اتومبیل در مکان توقف ممنوع ، جریمه می شود.
شخصیت اساسی : عباس حیدری . ( شخصیت مکمل . نیمى دیگر شخصیت اصلی . )
شخصیتِ کمکی[۳] (همراه): اصغر.
شخصیت منفی : در این فیلم یک شخصیت منفی به معنای معمول وجود ندارد.
به عبارتی شخصیت منفی ناپیداست .
شخصیت منفی ، یک جریان ، نظام است نه یک فرد.
تیپ :
ساختار فیلم نامه:
آغاز – میان – پایان :
ماقبل داستان :
عناصِر درام:
کنش اصلی : عباس[۴] جهت مداوا و معالجه باید هر چه سریع تر به لندن برود.
فراموش نکنیم پیرامون همین کنش، کنش های فرعی هم دیده میشود.
واکنش (نیاز دراماتیک) اصلی: تهیهى بلیط هواپیما.
و باز یادمان باشد که واکنش ها (نیاز دراماتیک)ی فرعی دیگری به چشم می خورد. که طبعاً دارای انگیزه ها، قصدها، و هدف های فرعی نیز هستند. یعنی نیازهای دیگر که برآورده میشوند مثل ویزا و پاسپورت.
کشاکش: در این فیلم شخصیت بازدارنده به معنای معمول وجود ندارد. عامل بازدارنده ناپیداست. هرکس به وظیفه ى خود عمل میکند.
نقطه ى عطف اوّل: شکستن شیشه و آمدن مأمور و گرفتن ژ ۳ از او.
مبانی کلام:
استفاده از لهجه.
چند نکته:
زنان در آثار حاتمیکیا و مخصوصاً در «آژانس شیشه ای»:
فاطمه – نرگس – دانشجو – کارکنان شرکت –
کودکان در آثار حاتمی کیا و مخصوصاً در «آژانس شیشه ای»:
جوانان در آثار حاتمی کیا و مخصوصاً در «آژانس شیشه ای»:
[۱] نیایش (۸): ص۹۹
[۲] همذاتْ پنداری (Identification)
[۳] شخصیتِ کمکی
[۴] دوست، همرزم، همسنگر، باور، اعتقاد، خویشتن و… حاج کاظم
۱۳۸۱/۰۷/۲۲
درباره مجید سیفالعلمایی
مجید سیفالعلمایی هستم، “مربی و مشاور فیلمسازی” از “سیفداتآیآر”. ماموریتم کمک به علاقمندان است تا بتوانند بهتر فیلمنامه بنویسند و فیلم بسازند، به روش کاملا کاربردی و نتیجه محور.
نوشته های بیشتر از مجید سیفالعلماییمحصولات و تولیدات آموزشی آنلاین و مجازی:
اینجاست شروع آینده شغلی شما:
برچسب تولیدات و محصولات آموزشی:
مشاورۀ رایگان:
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
تحلیل کوتاه: دوازده مرد خشمگین 1 و 2
رتبه: 8 دوازده مرد خشمگین 1957 12 Angry Men امتیاز: 8.9 به روایت مجید سیفالعلمایی
ده فیلم احساسی برتر تاریخ سینما
ده فیلم احساسی برتر تاریخ سینما
قصد داریم شما را با ۱۰ فیلم احساسی برتر سینما آشنا کنیم که به بهترین شکل ممکن تراژدی و کمدی را با با هم ترکیب کرده اند.
در خانه بمانیم
پیشنهاد، مشاوره و دریافت فیلم را از دست ندهید
فیلمسازان بزرگ
زبان سینما به زبان ساده
این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش میشوند.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.