جدایی نادر از سیمین

تاریخ ارسال: ۸۹/۱۱/۲۳
منبع: سایت آگاه فیلم

• محبت محبی:

جدایی نه چندان غیر معمول نادر و سیمین

نادر و سیمین بالاخره جدا می شوند. ترمه مشخص نیست چه تصمیمی می گیرد. در میانه دو دادگاه سقط کودکی اتفاق می افتد و باز هم تم اشنا و تکراری اصغر فرهادی در مورد اخلاق و قضاوت، این بار دقیقا از منظر قاضی و در محکمه.

فرهادی با آثارش آن قدر بزرگ شده است که به سادگی نمی توان فیلمی مثل جدایی نادر از سیمین را از او پذیرفت. فیلمی که ملودرام است- ملودرام فارغ از بار منفی ژورنالیستی منتسب به آن- اما بازی های پایان بندی فرهادی سعی دارد آنرا از ورطه سطحی گرایی نجات دهد و درست است که این قضیه اتفاق می افتد اما احساس مخاطب درگیر نمی شود و هیچ یک از شخصیت ها همذات پنداری را بر نمی انگیزند. پس فیلم با خروج از سینما برای مخاطب تمام می شود و این اصلا در شان فرهادی نیست.

یک اشتباه بزرگ فرهادی، تقابل دو طبقه متوسط و پایین جامعه و بیش از ان اعتقادات این طبقه است. تاکید بر قسم خوردن و دست گذاشتن روی قرآن و شعار اینکه اعتقادات به طبقه خاصی تعلق ندارد که گویا حرف نگارنده است که از زبان نادر گفته می شود. به خاطر بیاورید سکانس حضور صابر ابر در درباره الی و نماز خواندن او را. گویا فرهادی ناخواسته ایدئولوژیک می بیند و خود در مسند قضاوت اگرچه کمرنگ می نشیند و این با ذات انچه در پی آن است، تضاد دارد.

فرض کنید که این فیلم نامه رویکردی مینیمال داشت و فقط به جدایی نادر از سیمین می پرداخت، بی هیچ ضربه گل درشتی، آن وقت بداعت کار بیشتر نمی شد؟ جدایی نادر از سیمین اگر کارگردانی فرهادی نبود، اگر در مفهوم آمریکایی کارگردانی را دکوپاژ بنامیم و کمی بیش ازآن، انتخاب عوامل، می توانست به سادگی تا حد تله های این روزها تنزل کند و مسلما تجربه و دانش فرهادی فیلم را از این وادی می رهاند.

پیمان معادی اگرچه گاهی زیادی از دست، چشم و ابروهایش بازی می گیرد، اما در سکانس هایی مثل بازسازی صحنه افتادن راضیه، بازی خوبی دارد. لیلا حاتمی معمولی است و ساره بیات در مواردی البته به اقتضای نقش گل درشت و سارینا فرهادی، در لحظاتی خوب است و گاهی چنین نیست و شهاب حسینی اگر آن خود زنی های پررنگ را نداشت، اصلا دیده نمی شد- نه در معنای مثبت آن- و چقدر شبیه کاراکتر فیلم در فیلم سوپر استار بود!

به این ترتیب و در نگاهی اجمالی، جدایی نادر از سیمین انتظارها را از فرهادی برآورده نمی کند. شاید اگر کارگردان دیگری پشت این اثر بود، راحت تر می توانستیم با آن کنار بیاییم!

صحنه ای تاثیر گذار از پشت صحنه فیلم جدایی نادر از سیمین