«صدا در سینما»

مشخصات محصول
مدت ویدئو: ۱۳۸ ثانیه
مخاطب: دانشجویان، فیلم‌نامه‌نویسان و فیلم‌سازان.
هدف: وقتی برادران لومیر تصویر قطار در حال حرکتی که به ایستگاه قطار وارد می‌شد، روی پرده سفید اتاق تاریک انداختند، هیچ فکر نمی‌کردند بعد از حدود یک قرن چیزی به اسم سینما به وجود بیاید و به یکی از مهم‌ترین سرگرمی‌ مردم دنیا تبدیل شود.

صدا جزیی جدا ناشدنی از عناصر سینماست. حتی قبل از به نطق آمدن سینما، صدا در سالن سینما با موسیقی زنده می پیچید. امروزه صدا به عنوان مکمل و عامل دراماتیک در سینمای معاصر ایفای نقش دارد.

امیدوارم این ویدئو به شما کمی کمک کن که این عنصر اصلی در سینما را بهتر بشناسید.

با احترام

به روایت: مجید سیف العلمایی

صدا در سینما
Sound in the cinema

سینما تا سال ۱۹۲۷ صامت بود.
در سال۱۹۲۷ سینمای ناطق پا به عرصه گذاشت.
البته تلاش برای ناطق کردن سینما از سالها قبل آغاز شده بود، استفاده از موسیقی در هنگام پخش فیلم یا صحبت کردن همزمان بازیگران در هنگام پخش فیلم و … همگی تلاشهایی برای به‌وجود آوردن صدا بود.
در سال ۱۹۲۶ شرکت وارنر بروس ( برادران وارنر ) ، با همکاری وسترن الکتریک شرکت ویتافون را تاسیسس کردند.
ویتافون به منظور یافتن راههایی برای ناطق کردن سینما تلاش خود را شروع کرده بود . فیلم دون ژوان اولین نتیجه آنها بود.
در این فیلم ارکسترفیلارمونیک نیویورک ، موسیقی فیلم را اجرا می کرد ولی مشکلات متعدد درهنگام پخش موجب شد تا فیلم با استقبال روبه‌رو نشود.
اما برادران وارنر (با وجود خطر ورشکستگی) دست از تلاش برنداشته و بالاخره در سال ۱۹۲۷ فیلم خواننده جاز را بر روی پرده بردند.
صدای این فیلم به موسیقی و چند گفتگو محدود بود اما شنیدن صدای حرف زدن ال جانسون ( بازیگر – خواننده روس ) تماشاگران را به شدت به هیجان آورد و بدین ترتیب عصر سینمای ناطق آغاز شد .
صدا، سینما را به طور کلی متحول کرد اما حرکت دوربین را که در اواخر سینمای صامت آز آزادی زیادی برخوردار بود را ، به شدت محدود کرد.
این محدودیت ، کم تحرکی و رفتار فیزیکی بازیگران را که باید برای ادای دیالوگ ها از میکروفنی به طرف میکروفن دیگر می رفتند شدت بخشید . بعدا با اختراع میکروفون های کوچکتر بازیگران آزادی عمل بیشتری یافتند . با اضافه شدن صدا به سینما اتفاقات متعددی رخ داد که به بعضی از آنها اشاره ای میکنم .
– با ورود صدا به سینما دوران فیلم های بین المللی به پایان رسید . نخست فیلم ها برای فروش در بازار جهانی به چند زبان تهیه می شدند . بعد برای حل این مشکل از زیر نویس یا دوبله استفاده شد .
– با ورود صدا به سینما ، بسیاری از بازیگران مجبور به کناره گیری از سینما شدند . ( به علت نداشتن صدای مناسب ) .
– با ورود صدا به سینما ، موجی از کارگردانان تاتر به سینما پیوستند . آنها کارگردانهای سینما را که با استفاده از صدا و گفتگو در فیلم بیگانه بودند را در زمینه چگونگی استفاده از عامل صدا ، هدایت و راهنمایی می کردند .

در دها ۵۰ ( با پیشرفت هایی که در زمینه ضبط صدا روی داد ) روی صدابرداری سینما هم تاثیر گذاشت و صدای فیلم ها با کیفیت بهتری ضبط و پخش می شد . در این دهه مورد توجه ترین شیوه پخش صدای فیلم ، استریو فونیک بود .
در دهه ۷۰ شیوه پخش صدای استریو فونیک کامل تر و ارزان تر شد و بالاخره در دهه ۹۰ ، سینما استفاده از صدابرداری دیجیتال را آغاز کرد. این شیوه تا امروز بهترین روش پخش صدای فیلم است .

صدا در فیلم علاوه بر شنیدن ، باید اثر روانی هم تولید کند. به‌طور نمونه در خیلی فیلم ها دیده اید که یک افکت حتی چند ثانیه ای، اثری مانند ایجاد دلهره یا خنده یا هر چیز دیگری می تواند تولید کند . کلا به مجموعه اثرات صوتی ، صدا می گویند .

بافت صوتی یک فیلم شامل ۳ بخش است :
۱ – دیالوگ یا گفتگوی بازیگران
۲ – صداهای زمینه مانند صدای خیابان که به آن هام یا آمبیانس هم می گویند
۳ – موسیقی
و البته افکت ها ، که گروهی آنرا جزو بافت می دانند و گروهی نمی دانند . شما ترجیحا بعنوان چهارمین بخش در نظر بگیرید .

و اما از دید تکنیکی یا بهتر بگویم سه عاملی که یک صدابردار باید در نظر بگیرد :
۱ – جنس صدا
۲ – تداوم صدا
۳ – پرسپکتیو صدا

و اما دیالوگ ها ، صداهای زمینه و موسیقی باید ۳ چیز را برساند:
۱ – موقعیت را معرفی کند ، مانند این دیالوگ ، این انبار خیلی …. می بینید که به راحتی ما می‌توانیم متوجه شویم که کاراکتر دریک انبار است. یا صدای آب دریا ما را متوجه کنار دریا بودن می کند حتی اگر دریا را نبینیم .
۲ – تاثیرات روانی ایجاد کند ، مانند این دیالوگ ، اون یک عمر به من دروغ گفت و … خب احتیاجی به توضیح نیست، حتما خودتان فهمیدید که منظورم چی بود .
۳ – مفهوم و معنی داشته باشد . گاها در سینما یا بیشتر در سریالهای تلویزیونی دیدید که حرفها هیچ معنی و مفهومی ندارند که این اشکال محسوب می‌شود. در فیلم‌های تجاری هالیوودی به شدت این مورد دیده می‌شود.

کلا صدا در فیلم به سه بخش تقسیم می‌شود:
صدابرداری
صدا گذاری
میکس