• ابراهیم بهرامی:

موقعیت های زندگی
در عکس های « آلن ژینو »

۱۳۸۲/۰۸/۳۰

نمایشگاهی از آثار «پیتر آلن ژینو»‌ عکاس فرانسوی الاصل به همت مجله عکس و شرکت کداک در اکثر شهرهای بزرگ از جمله تهران، اصفهان، شیراز، تبریز، مشهد و قزوین به نمایش در آمده است.

وی که متولد امریکا است تاکنون از مناطق مختلف جهان هم چون خاورمیانه ، آمریکای لاتین و هم چنین آفریقا زیمبابوه ، اوگاندا، آنگولا) برای مؤسسات و آژانس های بین المللی عکاسی نموده است . مطلب حاضر نگاهی دارد به آثار این نمایشگاه و موضوعی که وی در منطقه ای از آفریقا بدان پرداخته است

در دنیای امروز عکس‌ها ما را احاطه کرده اند و به صورت جزیی لاینفک از زندگی امان در آمده اند، این عکسها می توانند تصاویری از عکس های خبری، تبلیغاتی، آموزشی و یا علمی باشند که دراغلب روزنامه ها و مجلات شاهد آن هستیم یا عکس هایی که به روایت خاطرات فردی می پردازند و لحظات گذرای ما را به ثبت می رسانند . در این میان علاقه مندانی هستند که با مراجعه به نمایشگاه های عکاسی و یا مشاهده مجموعه عکس های عکاسان تمایل به دیدن عکس هایی ژرف تر و با مضامین مختلف را دارند ،این عکسها می توانند اندیشه های مخاطبین را به چالش بکشند و یا آنها را وادار به تعمق بیشتر در مسائل اجتماعی کنند و اینجااست که رسالت عکاسان در ارایه آثار هنری اهمیت بسیاری می یابد.

عکاسان می توانند همانند روانشناسان و جامعه شناسان در پیشبرد و تعالی جامعه مؤثر باشند و با ثبت زیبایی ها و نازیبایی های زندگی ، معضلات و مشکلات اجتماعی و نیز کالبد شکافی تصویری واقعیت های جامعه ، نقش بسزایی در سیستم های تصمیم گیری اجتماعی داشته باشند. « پیتر آلن ژینو» از جمله عکاسانی است که با آگاهی از مخاطره آمیز بودن شیوه عکاسی خود وارد اجتماع بزرگ جهانی شده و با حضور در مناطق پر تنش جهان از جمله خاورمیانه ، آفریقا و آمریکای لاتین توانسته است به ثبت شرایط و موقعیت های مختلف این مکانها بپردازد .

نمایشگاه حاضر او که نگاهی دارد به بخشی از زندگی مردم درمنطقه ای از دنیا به صورت مجموعه ای ارائه شده اند که ما را وارد اجتماعی ساده و بی پیرایه به آفریقامی برد از زندگی و کار مردم آنجا می گوید ، چهره های آنها را به ما می نمایاند و گوشه هایی از مراسم و فرهنگ آن منطقه را به صورت عکس برایمان به نمایش می گذارد، تا ما که ممکن است در هیچ زمانی فرصت دیدار از این منطقه را پیدا نکنیم از طریق این تصاویر با گوشه ای از زندگی همنوعان خود در این کره خاکی آشنا شویم . ژینو در این مجموعه و یا حتی در دیگر مجموعه هایش تکه هایی متوقف شده از لحظاتی گذرا را در این دنیای بزرگ برایمان به نمایش می گذارد.

در تصاویر او زندگی جاریست ، زندگی خیلی پیچیده نیست، کودکان شادند ، مردم در جشن هایشان به پایکوبی می پردازند ، کارگران به کارهایشان مشغول اند و عده ای نیزدر استراحت و کوچه نشینی جلوی منازلشان این کاوشگر تصویر را به نظاره نشسته‌اند.

دقیق شدن به آنها ما را بیشتر وارد زندگی ا شان می کند، در این عکس‌ها ما فقط اطلاعاتی در مورد نژاد، پوشش، کار و چهره های مردم این منطقه دریافت می کنیم و در این میان چهره نگاری های عکاس که به شکل پرتره های محیطی از این مکان ارائه شده اند، قابل تأمل هستند ، والبته مشخص نیست برخی چهره ها که نگاه های نافذ آنان از قاب بیرون می زند و مخاطب را می‌نگرند، چه می خواهند بگویند.

«آلن ژینو» در تک چهره هایی که در نماهای بازتری گرفته، به دلیل استفاده از عناصر بصری محیطی موفق تر است ، رنگ در آثار« آلن ژینو» مرده است چون به راستی رنگی در این زندگی دیده نمی شود . عکس های او همگی سیاه وسفید عکاسی شده و به صورت تمام کادر چاپ شده اند زیرا او خواسته است واقعیت موجود را همان طور که دیده است با همان زاویه ای که دوربین ثبت نموده به مخاطب انتقال دهد هر چند می توانست با اصلاح کادر در برخی از عکس ها به قدرت و تاثیر بصری آنها بیفزاید.

در آثار ارائه شده مشخص است که عکاس به قصد کاری از پیش تعیین شده، عکس ها را نگرفته بلکه او همان طور که خود می گوید، به دنبال مشاهده روابط انسانی و کشف و ترجمان شیوه های مختلف زندگی و نیز ثبت فرهنگ ها و زندگی روزمره مردم جهان از دریچه دوربین خود است. هر چند «آلن ژینو» در پی کشف رازهای درونی انسان ها و ارتباط با مخاطب در آثار ارائه شده حاضر نتوانسته موفق عمل کند و بیننده آثار او را با یک سردرگمی موضوعی در نمایشگاه به پایان می برد ، ولی عکسهای او از موقعیت های مختلف جهان که ممکن است در طی زمان تغییر یابند و یا از بین بروند، به عنوان اسنادی که لحظاتی از تاریخ و اجتماع عصر حاضر را نشان می دهند، قابل ستایش است.