• منصور واحدی:

         باز شناخت یک کارگردان ؛ سیدنی لومت

۱- “سیدنی لومت” متولد ۲۵ ژوئن ۱۹۲۴ فیلادلفیا است و پدر و مادرش بازیگر تئاتر یهودیان بودند.

۲- در کودکی نقش‌هائی را در رادیو، تئاتر و سینما ایفا کرد، از جمله نمایش‌نامه‌ی “بن‌بست” و فیلم “یک‌سوم ملت” (۱۹۳۹).

۳- دوران خدمت سربازی را طی جنگ جهانی دوم در “هندوستان” و “برمه” گذراند و در آن‌جا گروه‌های نمایشی تشکیل داد.

۴- بعد از دوران سربازی، مدرس هنر بازیگری مدارس شد و در سال ۱۹۵۰ در شبکه‌ی تلویزیونی CBS استخدام شد.

۵- “سیدنی لومت” از اواسط دهه‌ی ۱۹۵۰ شروع به فیلم‌سازی کرد، همراه با کارگردانانی چون “جان فرانکی” “هایمبر”، “آرتور پن” و … که اکثرشان کارشان را با مجموعه‌های تلویزیونی شروع کردند.

۶- در ۱۹۵۷ نخستین فیلم خود را با نام “دوازده مرد خشمگین” ساخت که یک نوع تله‌تئاتر بود.

۷- از معدود کارگردانانی است که با وجود داشتن عمر بالای هشتاد سال هنوز فیلم می‌سازد.

۸- این کارگردان همه نوع فیلمی ساخته است،”سرپیکو” (اجتماعی)، “نگاهی از پل” (ادبی)،‌ “سمسار” (رمان)، “واقعا گناه‌کار” (ملودرام) و کمدی سیاه نیویورکی “بعدازظهر نحس”.

۹- بعضی از منتقدان سینما، آثار “سیدنی لومت” را متاثر از موج نوی اروپا به‌خصوص فرانسه می‌دانند که با نوعی تیرگی و تلخی همراه می‌باشند.

۱۰- تعدادی دیگر از منتقدان او را کارگردانی چپ‌گرا و پای‌بند به سنت نئورالیسم می‌دانند.

۱۱- بعضی از منتقدان نیز “سیدنی لومت” را یک تکنسین بااستعداد سینما می‌دانند تا یک سینماگر مؤلف.

۱۲- فیلم‌های این کارگردان، گرچه عاطفی به نظر می‌رسند، اما احساساتی نیستند.

۱۳- “سیدنی لومت” در فیلم‌هایش بیشتر به تجزیه و تحلیل رفتار انسان‌هایی می‌پردازد که با یکی از ساختارهای تشکیلاتی جامعه درگیر می‌شوند و سیستم حاکم بر آن ساختار را زیر سؤال می‌برند.

۱۴- این کارگردان، سبک خاصی را در فیلم‌هایش به کار می‌برد و از حرکت‌های بی‌جای دوربین و جلوه‌های ویژه غیر لازم به توجه به محتوای فیلم‌هایش دوری می‌کند.

۱۵- آن‌چه مسلم است فیلم‌های “سیدنی لومت” مانند اکثر کارگردانان دیگر از یک درجه‌ی کیفی ثابت برخوردار نبوده و در نوسان بوده‌اند، اما کارگردان به‌خاطر هوشمندی‌اش همیشه مورد احترام منتقدان بوده است؛ هرچند که آثار این کارگردان از دهه‌ی هشتاد به بعد جز فیلم “رای نهایی” (۱۹۸۲) رضایت‌بخش نبوده‌اند.

۱۶- از آثار مهم و ماندگار کارگردان می‌توان از “دوازده مرد خشمگین”، “سرپیکو”، “بعدازظهر نحس”، “شبکه” و … نام برد.

۱۷- “سیدنی لومت” به خاطر یک عمر فیلم‌سازی درخشان، جایزه‌ی اسکار هفتاد و هفتمین دوره‌ی جایزه‌ی اسکار را دریافت کرد.

• تاریخ ارسال: ۲۱ دی ۱۳۸۵
• کانون تحلیل گران سینما